Tante Tuit

De ontwikkelingen in de kinderopvangbranche gaan snel! De wetenschappelijk kennis over het kinderbrein groeit, dankzij psychologie, onderwijskunde en neurowetenschap. Des te meer reden om krachten te bundelen en samen te werken binnen de branche. Onder andere door middel van kennisdeling. Want van elkaar leren en het delen van kennis en ervaring versterkt innovatie en kwaliteit. SKG-collega’s Wina Amedi (pedagogisch coach) en Desiree Boele (pedagogisch specialist) gingen op uitnodiging naar Tante Tuit, op zoek naar inspiratie en waren nieuwsgierig naar de pedagogiek achter deze kleinschalige opvang die vooruitstrevend omgaat met het gebruik van de ruimte. Hun ervaringen van deze dag delen ze met ons. 

Leren van onderzoekpsycholoog Ine van Liempd
Op woensdag 22 mei werd er een interessant gastcollege gegeven door dr. Ine van Liempd (onderzoekpsycholoog) op kinderdagverblijf Tante Tuit in Eibergen. Een kleine dertig professionals van verschillende organisaties uit de kinderopvangbranche waren op uitnodiging van dit nieuwe kinderdagverblijf naar Eibergen gekomen om Van Liempd te horen spreken over haar promotieonderzoek, waarin zij bestudeert hoe de inrichting van de ruimte van een kinderdagverblijf het spel en dus ontwikkeling van jonge kinderen kan beïnvloeden. Zij concludeert in haar betoog dat de manier waarop de speelruimte is ingericht veel invloed heeft op de manier waarop kinderen samen, alleen of naast elkaar spelen. Ook beïnvloeden de indeling van de ruimte en de materialen die aangeboden worden de manier waarop kinderen de ruimte gebruiken en onderzoeken. 

Wina vertelt: ‘het gebruik van de ruimte word in vaktermen ook wel de 3e pedagoog genoemd, omdat de inrichting en de functionaliteit van de ruimte van grote invloed is op het spelgedrag en daarmee de ontwikkeling van kinderen. Bij Tante Tuit zijn meerdere ruimten waar de kinderen vrij kunnen bewegen en exploreren. Toch hebben alle ruimten een duidelijke functie: een huiselijke-, rustige- en ontdekkende- leeromgeving. De kleinschaligheid maakt dit heel mooi mogelijk.’

Als in een andere auto
‘De lezing van Van Liempd was cadeautje!’, zegt Desiree enthousiast. Wina beaamt dit: ‘kennis vanuit wetenschappelijk onderzoek ontvangen en dit mee kunnen nemen naar onze praktijk. Ine vertelde dat kinderen veel vaker ‘niet spelen’ dan wij denken, ze bewegen veel over de vrije vloer, gaan iets pakken, leggen iets weg of gaan iets ophalen. Daarom is het ook zo belangrijk dat groepsruimten niet te veel gevuld worden’.  Desiree vult aan: ‘we moeten vanuit het kind kijken: wat wil en moet een kind tegenkomen als deze de ruimte exploreert,  waar voegen we uitdaging toe en waar is een plaats voor rust. Het brein van het jonge kind vraagt ook om veel beweging. Dat kinderen soms veel lopen en dwalen in een groepsruimte heeft een duidelijke functie…. het brein vraagt namelijk voortdurend om ‘updates’. Als je zo snel groeit moeten je hersenen dit bijhouden.’
Wina lacht: ‘heb je wel eens in de auto van een ander gereden? Die veel groter of kleiner was dan je jouwe, met een heel ander dashboard? Dat vraagt oefenen en uitproberen. En zo is het voor het jonge kind ook’. 

Prominente plek voor imitatiespel en levensecht materiaal
Na de lezing kregen de deelnemers een rondleiding door Tante Tuit als voorbeeld van hoe kleinschaligheid en hoge kwaliteit hand in hand kunnen gaan en hoe de aanbevelingen uit het promotie-onderzoek van Van Liempd in de praktijk gebracht kunnen worden. Wat Wina en Desiree bij Tante Tuit opviel is dat imitatiespel een prominente plek heeft in de inrichting van de ruimte. Het speelkeukentje stond naast het grote keukenblok, de poppen waren naast de voedingsstoel geplaatst enzovoorts. Levensecht speelmateriaal werd aangeboden in een aantal kleine mandjes. De pedagogisch medewerkers vertelden dat ze bewust materiaal aanbieden en in kleine hoeveelheden. ‘Less is more’, waarbij het zaak is dat je deze materialen wisselt en rouleert. De kinderen kunnen zo het materiaal en de mogelijkheden ervan ontdekken. Het is goed om kinderen vertrouwen te geven dat zij ‘verstandig’ om gaan met de materialen, daar groeit een kind van in zijn persoonlijkheidsontwikkeling. In nabijheid van een pedagogisch medewerker mag er best eens iets mis gaan. Dat zijn juist waardevolle leermomenten voor een kind.

Herkenning en bevestiging
Bij SKG maken we ook gebruik van verschillende activiteitplekken in de kinderdagverblijven en peuteropvanglocaties, zodat kinderen kunnen doen wat op dat moment aansluit bij hun ontwikkeling. Wina en Desiree waren dan ook trots en blij om te zien hoe SKG deze wetenschappelijke kijk op ruimtegebruik en spel al toepast. 

Er waren meer overeenkomsten dan verschillen. Het aanbieden van levensechtmateriaal is niet nieuw voor SKG. ‘Buiten’ is net als bij Tante Tuit een belangrijke activiteitenplek. En net als SKG is Tante Tuit een Gezonde kinderopvang. 

‘Met al die overeenkomsten, krijg je een mooie bevestiging dat SKG als kinderopvangorganisatie professioneel en vooruitstrevend is’, zegt Desiree. ‘Het is mooi om die bevestiging te krijgen op zo’n dag. En naast deze bevestiging, zien we ook punten waar we onszelf in kunnen verbeteren. Wij merken dat we soms nog niet durven te kiezen voor een kleine selectie aan ontwikkelmaterialen en bieden deze materialen vervolgens naast elkaar aan. We zien dat de overdaad die dan ontstaat afdoet aan de kwaliteit van het spel. Dat is voor ons dan ook een punt waar we aandacht voor willen houden’, sluit Wina af.